Biblia Świadków Jehowy i ...spirytyzm?

Świadkowie Jehowy, których spotykamy u naszych drzwi nie tylko roznoszą swoje czasopisma i książki, ale proponują nam czasami własny przekład Biblii zwany „Pismem Świętym w przekładzie Nowego Świata”. Chociaż jej język pozostawia wiele do życzenia to jednak ocenę filologiczną pozostawię dla specjalistów z tej dziedziny. Postaram się tu jednak pokrótce przedstawić historię powstania owej Biblii, oraz główne zarzuty stawiane przeciw temu przekładowi. Jest to też związane z pewnym „dostosowaniem” tekstu biblijnego do nauk „Strażnicy” - ale o tym napiszę nieco więcej w kolejnym numerze „Sekt i Faktów”.

Wiele kontrowersji budzi już sam fakt powstania Biblii Świadków Jehowy. Tym bardziej, że niektórzy ze znawców przedmiotu uważają, iż wzorem dla tłumaczenia ich Nowego Testamentu był opublikowany w 1937 roku Nowy Testament spirytysty J. Grebera (patrz „Prekursorzy Nowej Ery - Mały Słownik” C. V. Manzanares, hasła: „Greber Johannes”, „Nowy Świat”, „Wersja” i „Świadkowie Jehowy”). 

Skąd taki wniosek? Otóż Świadkowie Jehowy w swoich publikacjach cytowali i powoływali się niegdyś na ten jego przekład (np. „Strażnice”: Rok XCVIII 11977], nr 21 s.24; Rok C [1979], nr 4 s.24; broszura „Słowo - Kogo miał na myśli apostoł Jan?” s. 5). Oprócz tego bibliści zauważyli, że Nowy Testament Świadków Jehowy oddaje czasem teksty biblijne identycznie jak wspomniany przekład Grebera (np. J 1:1, Hbr 1:8, Mt 27:52n.).

Pewien nowoczesny przekład literacki
Świadkowie Jehowy dopiero od 1983 roku przestali powoływać się na Grebera i jego przekład, choć wcześniej nawet ich angielski słownik biblijny pt. „Aid to Bibie Understanding” (1971 s. 1134, 1669) odwoływał się do tego przekładu. Jest tu dosyć zastanawiające bowiem już od 1937 roku wstęp do przekładu Grebera (a nie dopiero z 1980 roku - jak podaje „Strażnica” Rok CIV [1983] nr 22 s.24) zawierał informację o tym, że autor podczas jego tłumaczenia wspomagał się spirytyzmem. Co ciekawe, również „Strażnica” z 1961 roku (nr 8, s.3) pisała o spirytyście Greberze i jego przekładzie oraz cytowała fragmenty jego wstępu do Nowego Testamentu z 1937 roku. Czyżby chciano później ten fakt ukryć? Zresztą ta sama „Strażnica" zaledwie kilka stron dalej (s.15-16) dla potwierdzenia swej wersji Mt 27:52n., śmiało cytuje przekład Grebera, nie podając jednak nazwiska. Zamiast tego czytamy tajemniczo brzmiące słowa... „Pewien nowoczesny przekład niemiecki…”.

Cóż za dwulicowość. Najpierw bowiem w jednym artykule krytykują spirytystę, a zaledwie parę stron dalej potwierdza się swój cytat jego przekładem (patrz też „Strażnice”: R XCVIII [1977] nr 21 s.24 oraz Rok C [1979] nr 4 s.24, które zamieszczają dwa inne, różne tłumaczenia Mt 27:52n. z przekładu Grebera).

Strażnica o poglądach Grebera
Najważniejsze w tym wszystkim jest jednak to, że już w 1958 roku Świadkowie Jehowy wydali broszurkę pt. „Co Pismo Święte mówi o życiu pozagrobowym?”, w której czytamy: „Greber, były duchowny katolicki, stał się spirytystą i wydał książkę (...) Komunikowanie się ze światem duchów, jego prawa i cel (1932...). W przedmowie podaje on (...): Najważniejszą książką spirytystyczną jest Biblia..."(s. 78-79). To wszystko jednak jak widzimy nie przeszkadzało później Świadkom Jehowy przez lata potwierdzać swego przekładu Biblii wersetami z Nowego Testamentu Grebera.

Nawet wspomniana przeze mnie wyżej „Strażnica” z 1961 roku (nr 8 s.3), dosyć wyczerpująco i jednoznacznie nadmienia o tekście Grebera: „Niejaki Johannes Greber pisze we wstępie do swego przekładu Nowego Testamentu, wydanego w roku 1937: Byłem księdzem katolickim i do czterdziestego ósmego roku życia w ogóle nie wierzyłem w możliwość kontaktu ze światem duchów Bożych. Potem jednak nastał dzień, kiedy niechcący zrobiłem pierwszy krok w kierunku takich kontaktów. Przeżyłem rzeczy, które aż do największych głębi wstrząsnęły moim jestestwem. (...) Przeżycia swe opisałem w książce, która ukazała się w języku niemieckim i angielskim, a nosi tytuł „Komunikowanie się ze światem duchów jego prawa i cele” (...) W przedmowie do ostatnio wspomnianej książki były ksiądz Greber powiada: Biblia jest najwybitniejszą książką spirytystyczną. Kierując się takim wrażeniem Greber stara się swemu przekładowi Nowego Testamentu nadać nutę jak najbardziej spirytystyczną. (...) Rzecz całkiem oczywista, że w dokonaniu takiego przekładu pomagali byłemu księdzu duchowie, w których wierzy”

Ku duchom zwodniczym
Oto tekst ze „Strażnicy” rok CIV [1983] nr 22 s.24, która odwołała powoływanie się na Grebera i podała nieprawdę, jakoby on dopiero w 1980 roku objawił swe spirytystyczne zainteresowania: „Wersję tę przytaczano od czasu do czasu na poparcie sposobu, w jaki New World Translation (przekład Nowego Świata) oraz inne miarodajne tłumaczenia Biblii oddają tekst Ewangelii według Mateusza 27:52,53 oraz według Jana 1:1.

Niemniej jednak w roku 1980 ukazała się w przedmowie do Nowego Testamentu Johannesa Grebera wzmianka o istotnym znaczeniu, z której wynika, że tłumacz ten w poszukiwaniu sposobów wyjaśnienia trudniejszych fragmentów zdał się na Boski świat duchów. Powiedziano tam: Jego żona, będąca medium Boskiego świata duchów często pośredniczyła w przekazywaniu księdzu Greberowi trafnych odpowiedzi pochodzących od posłańców Bożych.

Uznano za niestosowne, by Strażnica korzystała z przekładu, który ma tak ścisłe powiązania ze spirytyzmem (Powt.Pr. 18:10-12). (...) dlatego nic ma potrzeby, by powoływać się w tej sprawie na tłumaczenie Grebera”.

Dziś Świadkowie Jehowy na potwierdzenie swego przekładu J 1:1 („Słowo był bogiem”) powołują się na innego spirytystę, J.S. Thompsona, lecz ukrywają to, czym on się parał (patrz Chrześcijańskie Pisma Greckie w przekładzie Nowego Świata" s.414). Jednak pismo „American Quaterly Review” (1830 t.8 s.227-245) opublikowało jego bujny życiorys uwieńczony działalnością spirytystyczną.

A co mówi Biblia o takim zachowaniu Świadków Jehowy? „Duch zaś otwarcie mówi, że w czasach ostatnich niektórzy odpadną od wiary skłaniając się ku duchom zwodniczym i ku naukom demonów” 1 Tm 4:1.

Włodzimierz Bednarski

Mały rys historyczny:
1950 - Świadkowie Jehowy wydają w języku angielskim swoje tłumaczenie Nowego Testamentu czyli: „Chrześcijańskie Pisma Greckie w przekładzie Nowego Świata” (New World Translation of the Greek Scriptures). W innych językach zaczynają go wydawać od roku 1963.

1961 - Wydają po angielsku całe poprawione „Pismo Święte w przekładzie Nowego Świata” (New World Translation of the Holy Scriptures). Nieco wcześniej bo w latach 1953 - 1960 wydali Stary Testament w pięciu tomach. Kolejne poprawione edycje tej Biblii ukazywały się w latach: 1970, 1971, 1981 oraz 1984 (por. „Świadkowie Jehowy głosiciele Królestwa Bożego” s. 610). Od 1967 roku zaczynają wydawać ją też w innych językach.

1969 - Wydają Nowy Testament grecko-angielski, międzywierszowy (The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures). W 1985 r. ukazuje się jego poprawiona edycja.

1984 - Ukazuje się ich angielskie wydanie ,Pisma Świętego w przekładzie Nowego Swiata" z obszernymi przypisami (New World Translation of the Holy Scriptures - With References).

1994 - Wydają po polsku Nowy Testament, tzw. „Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Swiata”, który jest tłumaczeniem z języka angielskiego, a nie z oryginalnej greki.

1997 - Wydają wreszcie po polsku „Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata”, które również jest tylko tłumaczeniem z języka angielskiego ale jak podano: „z uwzględnieniem języków oryginału” (s.3).

Sekty i Fakty - nr 5-6/2000