Kościół Jezusa Chrystusa Świętych Dni Ostatnich

Spotkać można ich na ulicach naszych miast. Mają czarne eleganckie garnitury a u piersi przypięta plakietkę informującą, że mamy do czynienia z przedstawicielami Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych Dni Ostatnich. Są mili, uśmiechnięci, pozytywnie nastawieni do życia, świata i ludzi. Chętnie podejmują dyskusję. Wydaje się, że właśnie mają czas. Oferują nam rozmaitego rodzaju ulotki i broszury. Osobom zainteresowanym nauką języka angielskiego - darmowe lekcje w niewielkich grupach. Dla bardziej zainteresowanych - możliwość wyjazdu do USA. Kim są Ci ludzie? Co za Kościół reprezentują? A może mamy do czynienia z sektą?

Kościół Jezusa Chrystusa Świętych Dni Ostatnich jest czysto amerykańskim kultem. Sekta ta, założona została w 1830 roku w Stanach Zjednoczonych przez Josepha Smitha syna wiejskiego nauczyciela, grabarza a zarazem wróżbity doświadczającego licznych wizji natury religijnej. Jego matka zajmowała się spirytyzmem i magią. Pierwotnie kościół znany był pod nazwą The Church of Christ mając sześciu członków. Nazwa ta została po dwóch latach zmieniona na The Church of the Flatter Day Saints, aby w końcu po pewnym czasie przyjąć obecne brzmienie The Church of Jesus Christ of Flatter Day Saints.

Założyciel sekty
Joseph Smith urodził się w 1805 roku jako czwarte dziecko z dziesięciorga rodzeństwa w bardzo biednej rodzinie. Dorastał w trudnej atmosferze nie do końca akceptowany przez rodzeństwo i otoczenie. Joseph był człowiekiem o dość niskim poziomie kulturalnym i intelektualnym. Przez swoich braci często nazywany analfabetą zasłynął z wielkiej łatwości w wymyślaniu różnych historyjek i opowiadań. W marcu 1826 został skazany za oszustwo i ukarany grzywną za praktykowanie wróżbiarstwa.

Jako kilkunastoletni chłopiec miał okazję spotkać się z różnymi denominacjami protestanckimi, wysłuchując ich nauk. W konsekwencji owego doświadczenia zaczął zadawać sobie pytanie, „który kościół jest prawdziwy i do którego z nich powinien się przyłączyć?”.

Przez swoich wiernych Joseph Smith uważany jest za największego wizjonera i proroka, jaki żył na ziemi. Uważne studium jego biografii stawia jednak wiele znaków zapytania co do wartości jego posłannictwa. Fawn Brodie w książce No Man Knows My History: The Life of Joseph Smith The Mormon Prophet zauważa: (...) przyjęcie przez Josepha Smitha roli religijnego proroka było procesem ewolucyjnym, rozpoczął on jako wróżbiarz ze szklanej kuli, posługujący się prymitywnymi, folklorystycznymi metodami magii, powszechnej w jego czasach, z których większość porzucił w miarę przekształcania się w kaznodzieję-proroka. Wydaje się, iż istnieje wiarygodne świadectwo, że gdy postanowił napisać o tej ewolucji w swym dziele „History of the chuch”, zniekształcił przeszłość w celu rozpowszechnienia swego publicznego obrazu jako utalentowanego, młodego proroka, mającego znaczną i stałe wzrastającą liczbę zwolenników. Istniały świadectwa budzące wątpliwość nawet co do autentyczności „pierwszej wizji”, którą Joseph Smith zamieścił w swej oficjalnej historii w roku 1820, kiedy to miał 14 lat.

Wizje Josepha Smitha
W 1820 roku pod wpływem Listu Jakuba „Jeśli zaś komuś z was brakuje mądrości, niech prosi o nią Boga, który daje wszystkim chętnie” zrozumiał, że powinien udać się do pobliskiego lasu i modlić się o światło prawdy. W owym lesie młody Joseph doświadczył demonicznego ataku, podczas którego ogarnęła go ciemność. Następnie miał ukazać się Bóg objawiając mu prawdę o odstępstwie wszelkich kościołów. W związku z tym nie wolno mu się do któregokolwiek z nich przyłączyć.

W trzy lata później, podczas kolejnej wizji, miał ukazać mu się anioł Moroni i wskazać, że na pobliskiej górze Cumorah, przy jednej z dróg do Manchesteru w stanie Nowy Jork znajduje się zakopana w ziemi tajemnicza księga zapisana starożytnym zreformowanym pismem egipskim na złotych tablicach, mówiąca, podobnie jak Biblia, o pełni wiecznej ewangelii oraz o tym, jak Bóg postępował ze starożytnymi mieszkańcami kontynentu amerykańskiego.

Księga Mormona została opublikowana 26.03.1830 roku i stanowi obecnie podstawowe święte pismo w Kościele Jezusa Chrystusa Świętych Dni Ostatnich i ponad 120 grupach, które się od niego odłączyły. World Christian Encyklopedia D. B. Barreta wymienia dziewięćdziesiąt Kościołów tej sekty, Encyklopedia of American Religions J. G. Meltona przedstawia pięćdziesiąt kościołów mormońskich, dzieląc je na 4 zasadnicze grupy: mormonów Utah, mormonów praktykujących poligamię, mormonów Missouri oraz liczną grupę wolnych kościołów mormońskich.

Księga Mormona
W przedmowie do księgi Mormona czytamy: Księga Mormona jest pismem świętym podobnym do Biblii. (...) Najważniejszym wydarzeniem opisanym w Księdze Mormona jest ukazanie się Pana Jezusa Chrystusa Nefitom wkrótce po jego zmartwychwstaniu. Księga Mormona podaje nauki ewangelii, wyjaśnia plan zbawienia i naucza, co ludzie potrzebują czynić, aby osiągnąć spokój ducha podczas tego życia i wieczne zbawienie w życiu przyszłym. (...) Joseph Smith rzekł: Powiedziałem braciom, że Księga Mormona jest bardziej poprawna niż jakakolwiek inna księga na ziemi, że stanowi podstawę naszej religii i że stanowi podstawę naszej religii i że przybliży do boga ludzi przestrzegających jej nauk bardziej niż jakakolwiek inna księga.

Wiarygodność Ksiegi Mormona już od samego początku była kwestionowana. Księga ta od czasu jej pierwszego wydania w roku 1830 modyfikowana była aż 3913 razy. Modyfikacje te ściśle zostały udokumentowane przez Jeralda i Sandrę Tannerów, znanych badaczy mormonizmu. Prawdziwość Księgi Mormona podważa współczesna nauka. Przykładem mogą być dane archeologiczne, które nie są w stanie potwierdzić prawdziwości Księgi Mormona, podczas gdy Biblia jest jedną z najlepiej udokumentowanych ksiąg w historii. Większość gór, miast i regionów, wymienionych w Biblii, została rozpoznana przez archeologów.

Josh McDowell i Don Stewart następująco podsumowali zawartość Księgi Mormona: a) żadne miasta z tej księgi nie zostały zidentyfikowane; b) żadne imiona z tej księgi nie zostały znalezione w inskrypcjach nowego świata, c) w Ameryce nie znaleziono żadnych autentycznych inskrypcji w języku hebrajskim; d) nie znaleziono w Ameryce żadnych autentycznych inskrypcji w języku egipskim lub w jakimkolwiek innym, podobnym do egipskiego, który mógłby odpowiadać „reformowanemu egipskiemu”, wzmiankowanemu przez Josepha Smitha; e) nie znaleziono żadnych starożytnych kopii Księgi Mormona, f) nie znaleziono w Ameryce żadnych starożytnych inskrypcji jakiegokolwiek rodzaju, które by wskazywały, że jej starożytni mieszkańcy wyznawali wiarę żydowską lub chrześcijańską; g) nie znaleziono wzmianki o osobach, narodach lub miejscach z Księgi Mormona.

Obok Księgi Mormona i Biblii kościół mormonów za święte objawione pisma uznaje także Doktrynę i Przymierza oraz Drogocenną Perłę. Doktryna i przymierza (Doctrine and Convenants) jest zapisem około stu pięćdziesięciu objawień mających się wydarzyć po śmierci Josepha Smitha jak i podstawowych zasad wiar obowiązujących w kościele mormońskim. Drogocenna perła (The Pearal of Great Price) składająca się z pięciu ksiąg. Jedna z nich zwana „Artykułami wiary” zawiera w trzydziestu punktach wyznanie wiary mormońskiego kościoła.

Siła ekonomiczna i polityczna
Struktura kościoła mormonów opiera się na podwójnym kapłaństwie Baronowym i kapłaństwie Melchizedekowym. Mormoni wierzą, że 15 maja 1829 roku w pobliżu miejscowości Harmony w stanie Pensylwania pojawił się Jan Chrzciciel, który to zalecił chrzest Josephowi Smithowi i jego towarzyszowi Oliverowi Cowdery w rzece Sesquihanna. Na mocy owego chrztu zostało uroczyście przywrócone Aaronowe kapłaństwo. W niedługim czasie po tym wydarzeniu, dzięki kolejnemu nawiedzeniu, tym razem przez Piotra, Jana i Jakuba otrzymali władzę kapłaństwa Melhizedekowego. Na czele kościoła stoi Prezydent zwany „prorokiem”, „widzącym” lub „objawicielem”, który to posiada dwóch doradców. Po prezydencie najwyższym autorytetem otacza się „radę dwunasty apostołów”, która kieruje misją na całym świecie. Radzie dwunastu podporządkowane jest tzw. pierwsze kworum siedemdziesięciu. Pierwszemu kworum siedemdziesięciu podporządkowane jest kolejne kworum siedemdziesięciu, biskupi, oraz przełożeni poszczególnych zborów.

Praktykowana do 1890 roku poligamia, istnienie zorganizowanych mormońskich oddziałów wojskowych, łączenie władzy politycznej z religijną (w 1844 roku Joseph Smith zgłosił swoją kandydaturę w wyborach prezydenckich), masońskie praktyki za żelazną kurtyną ich świątyni, od samego początku budzi wiele kontrowersji. Dziś mormoni dysponują olbrzymią siłą ekonomiczna i polityczną. Stan Utah znajduje się dzisiaj niemal w całości pod kontrolą mormonów, a od zakończenia II wojny światowej we wszystkich kolejnych ekipach rządzących - z wyjątkiem Jimmy’ego Cartera - przynajmniej jeden z ministrów był mormonem.

Mormoni twierdzą, że są jedynym prawdziwym kościołem Jezusa Chrystusa. Wszystkie Kościoły, a w szczególności Kościół Katolicki, odeszły od prawdy Ewangelii, którą świadomie sfałszowały.

Mormoni w Polsce
W Polsce sekta posiada kilkanaście placówek. Na ziemie polskie mormonizm przedostał się w 1922 roku za sprawą Fritza Fischera, mieszkańca Zełwąg, miejscowości położonej między Mikołajkami a Mrągowem. W 1926 roku przybyła do Polski pierwsza oficjalna misja mormońska. W 1929 roku w lipcu poświecono pierwszą w Polsce kaplicę. W 1971 roku mormońska gmina w wyniku licznych problemów została formalnie rozwiązana W sześć lat później w 1977 roku zdziesiątkowani polscy mormoni zamieszkujący głównie na północy kraju doprowadzili do rejestracji swego wyznania jako stowarzyszenia. O pełnej reaktywacji polskiego mormonizmu możemy mówić po 1989 roku. Centralna a zarazem jedyna obecnie kaplica Mormonów mieści się w Warszawie. W innych miastach Polski sekta dla własnych potrzeb wynajmuje rozmaitego rodzaju sale, mieszkania prywatne, w których odbywa się szkolenie misjonarzy, spotkania z zainteresowanymi jak i niedzielne nabożeństwa. 

Sekta ta podobnie jak wiele innych sekt podczas werbunku nie mówi całej prawdy o sobie. Informacje podawane zainteresowanym są niejasne i często nieprawdziwe.

Mariusz Gajewski

BIBLIOGRAFIA
Księga Mormona, Jeszcze Jedno Świadectwo o Jezusie Chrystusie, wydrukowana w Niemczech 1981. J.Mc Dowell, D. Stewart, Oszukani, Lublin 1994. Pozycje zalecane przez Josha Mc Dowella i Dona Stewarta: Cowan, Marvin, Mormon Claims Answerd, Salt Lakę City 1975; Hunt, Dave and Decker, red., The GodMakers.Eugene 1982 Martin, Walter R” The Maze of Mormonism Ventura 1978. Tanner, Jerald and Sandra, The Changing World of Mormonism, Chicago 1980. Tanner, Jerald and Sandra, Mormonism-Shadow or Reality? Salt Lakę City 1985. Van Gorden, Kurt, The Christian and Mormon Theological Debates, 1991. E. Barker, Nowe Ruchy Religijne, Kraków 1997. M. J. Gordon, Encyclopedic Handbook of Cults in Ame-rica, New York 1986. M. Malherbe, Religie Ludzkości, Kraków 1997. T. Paleczny, Sekty w poszukiwaniu utraconego raju, Kraków 1998. C. V. Manzanares, Prekursorzy Nowej Ery, Warszawa 1994. Z. Pawłowicz, Kościół i Sekty w Polsce, Gdańsk 1992. H. M. Cammans, Sekten - Ein Ratgeber, Diisseldorf 1997. J. Vernette, Sekty, Warszawa 1998. K. Banek, J. Drabina, H. Hoffmann, Religie wschodu i zachodu, Warszawa 1992. A. Świderkówna, Rozmowy o Biblii, Warszawa 1995. J. Ships, Mormonism: The Story of New Religious Tradi-tion, Salt Lakę City, 1984. G. Keherer, Wprowadzenie do socjologii religii, Kraków 1996. M. Rusecki, Teologia dla szkół średnich, Lublin 1994. Dokument Watykański Sekty albo nowe ruchy religijne. Wyzwanie duszpasterskie -1986 r.

Sekty i Fakty - nr 9 (1/2001)